Ein fan papieren krante is deunby, ek yn Fryslân

Bêste Cor, Ik tink dat’s do net krekt begrepen hast wêr’t it my om giet. Fansels kinne It Nijs en De Nije fan no nea dat gat folje. Wat De Nije oanbelanget, dat is hielendal dúdlik. Dêr stie allinnich nijs oer de Fryske taal yn. Dat is in fierstente meger oanbod. In krante lykas de LC dat wie, heart yn it foarste plak safolle mooglik it nijs út Fryslân te bringen. Om ris in foarbyld te neamen: De âld Ljouwerter hie ea in soad lêzen side dy’t “Van en uit de buurt” hjitte. Ek de Koerier hie eat ferlykbers. Mar dat is allegearre fuort. Dy rubriken befetten in soad “lyts nijs” út doarp en stêd. Dat wol sizze: koarte ferslachjes fan ferieningsgearkomsten, útslaggen fan keatspartijen en reedriderijen, en noch folle mear. Foar it garjen fan dat nijs beskikten de kranten oer in grut tal korrespondinten yn dy plakken, dy’t dêr ek wat foar betelle krigen. Dy korrespondinten kamen ek nochal ris mei nuttige tips foar ferhalen dy’t troch de sjoernalisten fan de kranten skreaun waarden.
Fansels: de wrâld en de minsken binne feroare. No wurdt al fierstente gau sein: de minsken komme foar soks net mear út harren stoel. Mar der binne yn de doarpen en stêdswiken – Ik tink bygelyks oan stêdbuerten as de Hollanderwyk en de Wielenpolle yn Ljouwert, dy’t ik it bêste ken – echt wol minsken dy’t foar in lytse fergoeding wol sok ’lyts nijs’ leverje kinne. Net iens om it jild, mar omdat se tige belutsen binne by doarp of stêdswyk. Dat hoecht echt net yn geef Frysk of geef Nederlânsk. Dat krigen wy destiids by dy kranten ek net. Ferbetteringen waarden oanbrocht troch de redaksjes fan de krante sels.
Do skriuwst no wol dat der yn ‘e Ljouwerter noch nea safolle Frysk stiet as hjoed-de-dei, ik tink dat der yn myn tiid nochal wat mear Frysk yn de Ljouwert stien hat as no. Mar ôfsjoen dêrfan, ik fyn dat soks net in sjoernalistyk kritearium is. It is wol in tipysk Bewegingskritearium. As it mar yn it Frysk is, dan is it goed, it sil ús woarst wêze wat de ynhâld fan sa’n berjocht is. Yn dy doarpsnijsrubriken stienen ek wol berjochten yn it Frysk. Dy koenen oer in feriening gean of wat oars, mar se waarden wol lêzen, omdat it de leden fan sa’n feriening ynteressearre. Dat wie echte taalbefoardering.
By de kranten dêr’t ik oan ferbûn west haw, hienen wy ek nijs en kommintaren oer saken bûten Fryslân. Der hienen wy de parseburo’s foar, mar redakteuren koenen ek datoangeande mei eigen stikken komme. Ik haw wolris kommintaren skreaun, dy’t streekrjocht yngongen tsjin wat de haadredaksje fûn. Dat koe allegearre. Doe hienen wy de parseburo’s, mar no komme jo hast om yn alle mooglike ynternetboarnen. Dêr soe elke krante syn foardiel mei dwaan kinne, mar ik merkbyt der by de LC alteast neat mear fan. It is allegearre ien grutte mainstream, en goed útsjen dat jo net dêrfan ôfwike. Want o heden, jo soenen ris…
By it opsetten fan in nij Frysk medium soe bygelyks tocht wurde kinne lykas Wâldnet dat docht. De Nije wie fansels foar sa’n konsept hielendal net gaadlik. Mei It Nijs is dat oars. Dat Wâldnet hat in hiel soad regionaal nijs út Noardeast-Fryslân. Dat bart meastentiids yn it Nederlânsk. Der liket my hast net oan te ûntkommen. Mar jo soenen de rigel hantearje kinne dat it nijs – ek de sinsaasje – út de doarpen konsekwint yn it Frysk brocht wurdt. Ik soe sizze wolle tsjin de minsken fan It Nijs: praat ris mei dy lju fan Wâldnet. Want it is wol in feit dat se dêr de súksesformule ûntdutsen hawwe.