SisTsiis: Hoe giet it ûnderwilens mei de lessen Fryske taal op de basisskoallen?

Resint ferskynd

Skôging

Troch alle gedoch om koroana hinne soe men hast ferjitte dat guon saken noch hieltiten ús omtinken freegje. Ommers, hjoed-de-dei krije de skoalbern ek – somtiden digitaal – rekkenjen en taal. En dat lêste betsjut foar it grutste part fan Fryslân én de Nederlânske én de Fryske taal. Al wer jierren tebek, yn 1980, is it fak Frysk foar de basisskoallen in wetlike ferplichting wurden. Soks giet by ús fansels as de prosesje fan Echternach, trije stappen foarút en twa tebek, dochs sil it der no einlings fan komme. Yn 2017 hat de provinsje mei eltse basisskoalle in profyl foar de kearndoelen Frysk fêststeld. Dat wie de saneamde nulmjitting. Fan dat momint ôf moat de skoalle alle fjouwer jier ien of twa profilen nei ûnderen oant er yn 2030 of safolle earder foar it fak Frysk de kearndoelen fan profyl A oan ’e bern oanbiedt.

Yn 2018 hat de BoargerAksjegroep SisTsiis derfoar soarge dat dy profilen yn de Frysktalige Wikipedia te finen binne: fy.wikipedia.org/wiki/List_fan_profilen_Fryske_taal_(basisskoallen).

Om de skoalle fan jo bern of pake- of beppesizzers te sykjen, geane jo nei de plaknamme en krije dêr de list mei de skoallen. Efter de namme stiet it profyl Fryske taal fan 2021.

No wurdt it nei fjouwer jier tiid om ris nei de tuskenstân te sjen. Hoefolle fan dy skoallen hawwe tusken 2017 en 2021 harren profilen ferbettere? Dêrby geane de letters fan de profilen op syn Amerikaansk nei ûnderen ta, dus fan F nei A. Allinne de skoallen mei it profyl G hawwe in folsleine ûntheffing foar it Frysk. Sokken binne te finen op ’e Fryske eilannen en yn de gemeente Weststellingwerf.

SisTsiis hat de ferskillen tusken de profilen fan 2017 en dy fan 2021 yn de folgjende tabel setten.

Guon skoallen hiene by de nulmjitting in te moai ferhaal. Dy binne wat it profyl oanbelanget tebekset en soene no minder subsydzje krije moatte.
It docht bliken dat ek yn ’e lêste fjouwer jier in soad lytse skoallen de doarren slute moasten.
In stik of wat skoallen waarden yn 2017 noch net neamd yn de Wikipedia. Foar safier’t dy skoallen in profyl A, B of C hawwe, fine jo se yn ús tabel.

plaknamme	namme fan de skoalle	profyl 2017	iepen/ ticht	korreksje	profyl 2021

Akkrum	OBS Akkrum			+	A
Aldegea DFM	ABBS De Fluessen	A		–	C
Aldhoarne	OBS Mr J.B. Kanschool	B	sletten
Balk	CBS De Bolster			+	B
Dokkum	CBS Groen van Prinsterer	C	sletten
Drachten	OBS De Tille	A		–	C
	OBS De Bolder	C		–	E
Droegeham	CBS De Tarissing	B		+	A
Easterlittens	CBS De Earnewjuk	A	sletten
Eastermar	Basisskoalle De Twirre	A		–	B
Garyp	CBS De Wrâldpoarte	A		–	C
Gau	CBS De Twatine	A	sletten
Gytsjerk	CBS Ichthusschool	B		+	A
Goaiïngaryp	CBS It Twaspan	A	sletten
Haskerhoarne	OBS De Lytse Mienskip	A	sletten
Heech	CBS It Wrâldfinster	C	sletten
Hilaard	CBS De Reinbôge	C	sletten
De Jouwer	Dr. E.A Borgerschool			+	B
Kollum	OBS Professor Casimir	B		+	A
De Lemmer	CBS De Arke	C		+	B
Lúnbert	SWS De Nijewier			+	C
Lúkswâld	Basisskoalle De Hoekstien			+	C
Mantgum	OBS De Gielguorde	A		–	B
Nij Beets	CBS De Arke			+	A
Nijewier	CBS Bij de Boarne	A	sletten
Nijhoarne	CBS Mr. S. Wybrandischool	B		+	A
Oentsjerk	CBS Paadwizer	A		–	B
Reitsum	CBS De Flieterpen	A	sletten
Ryptsjerk	CBS Alpha	C		+	A
Rottefalle	SWS It Werflân			+	B
Sint-Nyk	OBS De Beuk	C	sletten
Skettens	CBS De Trijetine	A	sletten
Sondel	CBS Op ‘e Terp	A	sletten
Spannum	CBS De Tarissing	B	sletten
Tersoal	CNS De Reinbôge	B	sletten
De Tike	CBS De Gielguorde	C	sletten
Tsjerkwert	CBS De Reinbôge	C		+	B
De Westereen	IBS ’t Pompeblêd	C		+	B
	CBS De Boustien			+	C
Wommels	CBS It Fûnemint			+	A

Der wiene yn 2017 njoggen skoallen mei in profyl A, B of C dy’t noch net yn de Wikipedia stiene.
Lokkigerwize krigen de fusearjende skoallen hast altiten it profyl Frysk fan de skoalle mei it bêste (dus leechste) profyl.
Tusken 2017 en 2021 hawwe acht skoallen har echt ferbettere! Dat binne de skoallen mei in fette letter yn de lêste kolom.

As jo no goed of krekt net te sprekken binne oer de lessen Fryske taal op de skoalle fan de bern, of pake- of beppesizzers, dan kinne jo it folgjende dwaan.

Op de webside www.sistsiis.frl stiet in trochrinnende enkête dy’t jo tegearre mei de bern bylâns kinne. De gegevens fan de enkête binne net werom te lieden nei jo of de bern. Sels mei in pear ynfollers jout soks al in hiel aardich byld fan de gong fan saken op sa’n skoalle.
Fansels kinne jo ek kontakt mei ús opnimme oer sistsiis@hotmail.com. Dan sykje wy – ûnder ôfskermjen fan jo en de bern – eventueel kontakt mei de skoalle.

BoargerAksjegroep SisTsiis

jannewaris 18, 2022 10:36

Gauke jannewaris 18, 20:44
Salang de prestaasjes der net ta dogge is it fansels fluch in kertierke Frysk en troch nei de fakken wêr de skoallen wol op ôfrekkene wurde.
L- jannewaris 19, 09:13
wêr de = dêr’t de
Pyt Kramer jannewaris 19, 19:17
Skoalle Mildaam mist!
Cor Jousma jannewaris 19, 21:21
Bêste Kramer,
Yn de Frysktalige Wikipedia stiet dy skoalle sa:
Mildaam – It Hearrenfean
OBS Tjongerschool – profyl B
Hy stil kwa profyl tusken 2017 en 2021 net foarútgien wêze.
Nynke Beetstra jannewaris 21, 16:15
Grou en Wurdum steane der ek net by.
Sistsiis jannewaris 21, 19:45
Bêste Nynke,
[SisTsiis hat de ferskillen tusken de profilen fan 2017 en dy fan 2021 yn de folgjende tabel setten.]
Alle skoallen steane gewoan op de Frysktalige Wikipedia en boppedat steane dy mei feroaringen yn dizze lytse tabel. De link nei de Wikipedia fynst yn it begjin fan it artikel.