Ljouwert en it Fryske Boarnsterhim
Resint ferskynd
De gemeente Ljouwert oer de eventuele fúzje mei Boarnsterhim.
Ljouwert klear foar Fryske fúzje.
De gemeente Ljouwert wol ôf fan it byld dat yn de stêd de Fryske taal net brûkt wurdt. Troch de fúzje mei in part fan Boarnsterhim soe Ljouwert de taal mear stimulearje moatte. ‘Wy wolle sjen litte dat soks al bart, dus wolle jim it berjocht ek yn it Frysk pleatse?’
Ranglist
Hedzer Klarenbeek, kommunikaasje-adviseur fan de gemeente Ljouwert, hat der skjin syn nocht fan dat der sa’n bytsje kennis is oer de Fryske taalûntjouwing en it taalbelied. En fan it byld dat Ljouwert dêr amper wat oan dwaan soe. ‘ Yn 2008 hat de provinsje Fryslân de stân fan saken fan it Frysk yn 21 Fryske gemeenten ûndersocht, Ljouwert stiet 7e yn dy ranglist.’
Fúzje
Troch de oansteande fúzje mei Boarnsterhim, dêr’t it Frysk op gâns fronten stimulearre wurdt, soe de haadstêd fan Fryslân mear oan syn taalbelied dwaan moatte. It Europeesk Hânfêst foar Minderheidstalen seit nammentlik dat de rjochten fan sprekkers fan dy talen troch in fúzje net efterút gean meie. De gemeente mei de strangste easken set de noarm. En dat soe Boarnsterhim wêze, neffens de Leeuwarder Courant.
Eigen taal
Klarenbeek wiist derop dat Fryslân in eigen kultuer, taal en identiteit hat en dat Friezen it wichtich fine om harren gemeente yn de eigen taal oan te sprekken en ek antwurd te krijen yn it Frysk. ‘Ljouwert wol de Fryske taal libben hâlde troch de taal yn wurd en op skrift te brûken en de Fryske taal en kultuer te stimulearjen. Dat jildt oars ek foar it Ljouwertersk.’
Yntinsjeferklearring
Yn Boarnsterhim is it Frysk sichtber op plaknammebuorden en yn strjitnammen en praat 70 prosint fan de befolking de taal, sa seit Klarenbeek. ‘Ljouwert wol yn de nije gemeente oanslute by dy tradysje en ynsette op it behâld fan dat rike kultuergoed en op it fuortsterkjen fan it Frysk as taal fan de mienskip.’ De gemeente hat al in taalbeliedsplan en in yntinsjeferklearring ûndertekene mei de provinsje Fryslân om it Frysk taalgebrûk te yntinsivearjen. ‘We stribje dernei om it belied te basearjen op it Europeesk Hânfêst foar Minderheidstalen en de bestjoersôfspraak Fryske Taal en kultuer. Dat is in yntinsjeferklearring, der wurdt neat oplein.’
Oanmetten wurk
Foar de konkrete útwurking fan it hânfêst makket de nije gemeente aanst gebrûk fan in menusysteem. Dat is ornearre om oanmetten wurk te leverjen, lykas meartalich ûnderwiis op de berne-opfangplakken, yn it basisûnderwiis, mar ek yn de soarch, yn de kommunikaasje mei boargers en by kulturele ympulzen. Yn it ramt fan de Wmo hat Ljouwert in kontrakt opsteld foar soarchynstellings dêr’t yn stiet, wêr’t se wat de taal oangiet rekken mei hâlde moatte. Der is ek in taalbeliedsplan, dêr’t dat punt foar punt yn útwurke is. ‘De measte saken dêryn binne al útfierd. Sa krije subsydzje-oanfragen foar kultuerproduksjes dy’t yn it Frysk skreaun binne ekstra punten, dat se sadwaande mear kâns meitsje op subsydzje.’
Subsydzje
Foar de perioade 2009-2013 lûkt de gemeente alle jierren in subsydzje fan 200.000 euro út foar it Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartalichheid en Taallearen. Dêrmei stipet de gemeente it ynheljen fan Europeeske subsydzjes om projekten yn Fryslân op priemmen te setten, lykas in Europeesk Taalagintskip fan ynternasjonaal formaat.
Skriuw in reaksje
8 opmerkingen
Sjoch opmerkingen
Skriuw in reaksje
No sil it heve!
Better sein, no de útfiering noch.
earst sjen dan leauwe.
Understeande woe ik jim net ûnhâlde.
Leeuwarder courant.
21 september 2010
Ljouwert??
Echte Leeuwarders spreken nauwelijks Fries.
Ik las tot mijn grote schrik in de LC dat indien Boarnsterhim
bij Leeuwarden komt, de naam Leeuwarden misschien
wel officieel veranderd zal worden in Ljouwert.
Dit moet natuurlijk nooit gebeuren. Ik vind dat de ‘verfriesing’
doorslaat. Echte Leeuwarders spreken nauwelijks
Fries, eerder stadsfries, het ‘Liwwadders’. Denk aan
de gevolgen van de naamsverandering. Alsof tweetaligheid
nog niet genoeg is. Instanties als de Gemeente Leeuwarden
worden Gemeente Ljouwert, de Leeuwarder
Courant wordt de Ljouwerter Krante, Vliegbasis Leeuwarden
wordt Fleanfjild Ljouwert (zelfs Defensie moet
dus overschakelen naar het Fries) enzovoort. Cambuur
Leeuwarden zou dan Cambuur Ljouwert worden. Ik zie
de supportersreacties al hangen. En wat te denken van
lichtbakken, verkeersborden, straatnaambordjes, briefpapier,
belettering op auto’s etc. Alles waar Leeuwarden
op staat moet vervangen worden door Ljouwert.
Pfoe, we wonen in Nederland toch? Tweetaligheid is
prima, maar laat mensen dan wel zelf de keuze welke taal
ze willen gebruiken. Ik moet er niet aan denken om als
iemand mijn adres vraagt om iets op te sturen, diegene
te vragen het op te sturen naar Ljouwert. Moet ik vrijwel
zeker per letter spellen. Nee mensen, wat een gedoe. Ik
vind het al erg genoeg dat er een puur Friestaligeomroep
is. Er moeten miljarden bezuinigd worden? Hou dan op
met deze flauwekul, wat kost dit wel niet. Geef het liever
aan de zorg en politie.
Leeuwarden. Raymond Pel.
Even een geschiedenisles voor Raymond:
Leeuwarden is vroeger gewoon Friestalig geweest. Pas toen Friesland door de Bourgondiërs werd ingelijfd kwamen er Nederlandstaligen wonen. De stadsbevolking vernederlandste sindsdien. Het stadfries is dus Nederlands met ontzettend veel frisismen. Door de grote groei van Leeuwarden in de 20e eeuw kwamen er weer veel Friezen van buiten de stad die er zich vestigden. Vandaag de dag is Leeuwarden voor zo’n 20% tot 30% Friestalig.
Tweetalige bewegwijzering is dus helemaal niet opgedrongen. Historisch gezien is het Nederlands dus eerder opgedrongen. Bovendien kun je moeilijk in de hoofdstad van Friesland het Fries uitsluiten uit het openbaar leven. Friezen leren allemaal Nederlands, dus het zou Nederlandstaligen sieren om ook op zijn minst Fries te kunnen lezen en verstaan.
Pfoe, we wonen in Nederland toch, seit dizze Raymon Pel.
Nochris, dêr leit dus neffens my it probleem!!
Want wy hawwe de Nederlânske identiteit dus prate wy Friezen earst Nederlânsk en dan dat gebrabbel.
En dan kinne wy wol allegear moaie yntelektuele relativearjende arguminten oandrage, mar sa leit de wrâld der foar de gewoane man hinne. As hja formeel neat binne dan krije hja hjoeddedei ek neat.
Ljouwert skriuwt syn omrin-folders leaver yn it Arabysk as yn it Frysk… Dus falt noch wol wat te dwaan.
It belied fan Ljouwert is wol op oarder, it binne de Friezen sels dy’t sleau binne en gjin Frysk prate!
Nimt net wei dat de gemeente bêst mear uterings yn it Frysk dwaan kin, bedriuwen stypje dat ek te dwaan en oare saken dy’t it Fryske karakter fan de stêd sjen litte.
De oare helte fan Boarnsterhim sil skylk ûnder de gemeente It Hearrenfean falle. Wy hawwe it leaver net, mar sa liket it no.
Foar dizze gemeente sil dit faaks ek in punt wêze, want It Hearrenfean docht ek amper oan Frysk.